Duur erkenningen voor maatschappelijk verantwoorde coöperatieve vennootschappen beperkt in tijd

Coöperatieve vennootschappen en nationale groeperingen van coöperatieve vennootschappen die door de minister van Economie worden erkend, genieten diverse fiscale en sociale voordelen. Sinds 31 mei 2015 moeten nieuwe aanvraagformulieren tot erkenning worden gebruikt. De nieuwe erkenningen gelden maar tot 31 mei 2016 omdat de relevantie van sommige erkenningsvoorwaarden momenteel worden getoetst.

Kenmerken coöperatieve vennootschap

In België zijn de meest gebruikte vennootschapsvormen de naamloze vennootschap (nv), de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid (bvba) en ... de coöperatieve vennootschap (cv). De coöperatieve vennootschap is een specifieke vorm van handelsvennootschap met een variabel aantal vennoten en grote statutaire vrijheid. Er zijn twee soorten coöperatieve vennootschappen: die met beperkte aansprakelijkheid (cvba) en die met onbeperkte (cvoa). Bij beide moeten er steeds minstens 3 vennoten zijn. Voor het oprichten van een cv zijn 3 oprichters noodzakelijk.

Om de coöperatieve vennootschappen die de coöperatieve waarden respecteren te onderscheiden van de gewone commerciële coöperatieve vennootschappen kan de minister van Economie een erkenning verlenen. Erkende cv's worden lid van de Nationale Raad voor de Coöperatie (NCR), die al bestaat sinds 1955. De erkenning garandeert dat deze vennootschappen in overeenstemming met de coöperatieve waarden en principes werken.

Voorwaarden erkenning

De erkenningsvoorwaarden zijn in een koninklijk besluit van 8 januari 1962 opgenomen. Ze komen hierop neer.

De vennoten moeten vrijwillig kunnen toetreden. Dit betekent niet dat de vennootschap voortdurend open moet blijven voor toetreding; de Raad van bestuur mag beslissen om de toetreding van nieuwe leden te beperken in het belang van de vennootschap.
In een coöperatieve vennootschap scheppen de aandelen van de vennoten dezelfde rechten en dezelfde verplichtingen, zelfs als ze van ongelijke waarde zijn.
Alle coöperatieve vennoten hebben op de algemene vergadering gelijk stemrecht. Hierdoor verhoogt de betrokkenheid van de aandeelhouders. De statuten mogen van deze regel afwijken. Er zijn verschillende stemrechtsystemen mogelijk voor zover het systeem niet tot gevolg heeft dat een vennoot op de algemene vergadering een aantal stemmen kan uitbrengen dat voor hem persoonlijk of als lasthebber hoger is dan een tiende van de aan de aanwezige en vertegenwoordigde aandelen verbonden stemmen.
De beheerders en commissarissen moeten door de algemene vergadering zijn benoemd.
De rentevoet gestort aan vennoten voor aandelen in het vennootschapskapitaal is beperkt en  mag netto 6% (op jaarbasis) niet te boven gaan.
Het mandaat van beheerders en commissarissen is niet bezoldigd.
Een erkende vennootschap is niet verplicht om een ristorno te storten of de mogelijkheid hiervoor in de statuten te voorzien, maar als ze dit wel doet, moet dat ten belope van de transacties.
Een erkende coöperatieve vennootschap moet altijd als doel hebben de vennoten een economisch of sociaal voordeel te verschaffen bij het vervullen van hun beroeps- of particuliere behoeften.

Voordelen erkenning

Erkende coöperatieve vennootschappen genieten van diverse 'fiscale' en 'sociale' voordelen zoals:

een belastingvrijstelling van de eerste schijf van 190 euro (geïndexeerd bedrag aanslagjaar 2016) van dividenden;

geen herkwalificatie van interesten en dividenden als de interestvoet hoger is dan de interestvoet van de markt of als het bedrag van de voorschotten hoger is dan het gestorte kapitaal;

de erkende cv geniet van een verlaagd belastingtarief voor vennootschappen met belastbare inkomsten van niet meer dan 322.500 euro, ook al valt ze onder één van de uitsluitingen (holdings, dochtermaatschappijen en vennootschappen die geen bezoldiging uitkeren aan één van hun bedrijfsleiders);

geen prospectusverplichting bij een openbaar aanbod van beleggingsinstrumenten op het Belgische grondgebied;

lasthebbers die tegen een ander loon dan kost en inwoning, als belangrijkste beroepsactiviteit het dagelijks beheer of de dagelijkse leiding van erkende coöperatieve vennootschappen hebben, genieten van de sociale zekerheid van de werknemers;

erkende coöperatieve vennootschappen kunnen het 'logo erkenning Nationale Raad voor de Coöperatie' gebruiken voor hun publicaties.

Aanvraag erkenning 

De nieuwe verzoekformulieren voor erkenning van coöperatieve vennootschappen zitten als bijlage 1 en 2 bij het KB van 24 maart 2015 (BS 1 april 2015). Groeperingen van coöperatieve vennootschappen moeten een ander (nieuw) formulier gebruiken.
Bij dit verzoek tot erkenning  voegt u een exemplaar van de bijgewerkte statuten, van het huishoudelijk reglement, van de laatste jaarrekening van de vennootschap, en alle andere documenten waaruit blijkt dat aan de erkenningsvoorwaarden wordt voldaan.
U richt het exemplaar aan: FOD Economie, KMO, Middenstand en Energie, Algemene Directie Economische Reglementering, Dienst Boekhoudrecht - Audit - Coöperaties, City Atrium C, Vooruitgangstraat 50 te 1210 Brussel.
Deze aanvraag kon (kan?) ook elektronisch worden verstuurd naar AUC@economie.fgov.be.

De groeperingen van coöperatieve vennootschappen en de coöperatieve vennootschappen die voldoen aan de erkenningsvoorwaarden worden door de minister voor maximaal één jaar en ten laatste tot 31 mei 2016 erkend. Wie al een erkenning heeft verkregen vóór 31 mei 2015, blijft  - zonder enige bijkomende formaliteit -  tot 31 mei 2016 erkend voor zover zij de erkenningsvoorwaarden blijven naleven. De nieuwe erkenningen gelden maar tot 31 mei 2016 omdat de efficiëntie en relevantie van sommige erkenningsvoorwaarden momenteel worden getoetst en dus (nog) wijzigingen worden verwacht.

Elke erkenning en elke schrapping gebeurt bij ministerieel besluit dat in het Belgisch Staatsblad en op de website van de FOD Economie, KMO, Middenstand en Energie wordt bekendgemaakt.
Als uw coöperatieve vennootschap voldoet aan de voorwaarden voor erkenning, ontvangt u een kopie van het ministerieel besluit dat uw vennootschap erkent, vanaf de publicatie ervan in het Belgisch Staatsblad, en binnen de 2 à 3 maanden die volgen op de aanvraag (indicatieve termijn).
Als uw vennootschap niet voldoet aan de voorwaarden voor erkenning, ontvangt u een gemotiveerde brief.

afdrukken